User:Yerevantsi/sandbox/Ejmiatsin
Vagharshapat, also widely known by its former official name Ejmiatsin, is the fourth largest city in Armenia. As the location of the Holy See of Ejmiatsin, it is the center of the Armenian Apostolic Church. It is often called Armenia's "spiritual capital."
Armenia's capital at the time Christianity became the state religion c. 301, Vagharshapat was reduced to a small church-controlled village by the modern era. It transformed into a town of 60,000 people by the end of the Soviet period.
Names and etymology
[edit]History
[edit]Ancient
[edit]Medieval
[edit]J. Buchan Telfer, Captain in the Royal Navy and Fellow of the Society of Antiquaries: "The first thing that strikes a stranger on entering the village of Edchmiadzin is its dull and deserted appearance, yet material prosperity belongs to it; the land is productive and valuable..."[1]
Modern
[edit]Eitch-mai-adzen is now the sole habitable remains of an enormous city, called Valarsapat, which, in old times, surrounded this great metropolitan establish- ment, for many miles. Vestiges of its magnitude may yet be traced in various spots, at a considerable distance from the con- vent, and particularly towards the north-east; but round its immediate walls, a few low mud-houses are all the neighbour- hood we find ; and they are the residences of a little remnant of poor Armenian Christians, who, under the protection of the holy towers, or, more likely, that of their own unpretending appearance, live a life of humble industry and content. Their children are educated in a school established by the church, and attended by one of the order.[2]
Luigi Villari
http://armenianhouse.org/villari/caucasus/fire-and-sword.html
http://armenianhouse.org/villari/caucasus/heart-of-armenia.html
We passed through Vagarshapat, now a dusty, straggling village[3]
The town of Etchmiadzin, or as it should be called Vagharshapat, contains about 8000 inhabitants, but has long ceased to be of any individual importance.
[4]
Fire and Sword in the Caucasus - Page 236
books.google.am › books
Luigi Villari · 1906 · Snippet view · More editions However , we were allowed to pass unmolested , and soon came in sight of a green oasis of trees , above which the conical domes of Etchmiadzin cathedral arose . We passed through Vagarshapat , now a dusty , straggling village , and the
The World and Its People: Or, A Comprehensive Tour of All Lands books.google.am › books
Charles Francis Horne · 1925 · Snippet view · More editions Today it is but a primitive little Armenian mud town with nothing to sustain its traditional fame . A far more interesting relic in this Russian section of Armenia is the old monastery of Etchmiadzin
Geography
[edit]Demographics
[edit]Year | Pop. | ±% |
---|---|---|
1831 | 2,175 | — |
1873 | 2,787 | +28.1% |
1886 | 3,422 | +22.8% |
1897 | 5,267 | +53.9% |
1914 | 5,755 | +9.3% |
1919 | 16,886 | +193.4% |
1926 | 8,436 | −50.0% |
1939 | 9,783 | +16.0% |
1959 | 19,699 | +101.4% |
1970 | 31,819 | +61.5% |
1979 | 44,040 | +38.4% |
1989 | 60,540 | +37.5% |
2001 | 56,388 | −6.9% |
2011 | 46,540 | −17.5% |
2020 | 46,200 | −0.7% |
sources: 1831,[5][6] 1873,[5][6] 1886,[5] 1897,[7] 1914,[8][5] 1919,[5] 1926,[9] 1939,[10] 1959,[11] 1970,[12] 1979,[13] 1989,[14] 2001,[15] 2011,[15] 2020[16] |
Due to its significance as the center of Armenian Christianity, Vagharshapat has historically been an exclusively Armenian town. Data from the 19th century (1831, 1873, 1886) show that all its inhabitants were Armenian.[5] In 1922 it was a town of 8,000, where only 30 non-Armenians lived.[5]
Economy
[edit]Politics
[edit]Culture
[edit]Sports
[edit]Education and science
[edit]Transport
[edit]Twin towns and sister cities
[edit]Notable natives
[edit]Raw
[edit]ՎԱՂԱՐՇԱՊԱՏ- քաղաք Արմավիրի մարզում: Քաղաքի մոտակայքով է հոսում Քասաղ գետը: Բարձրությունը ծովի մակերևույթից 880 մ, հեռավորությունը մարզկենտրոնից` 25 կմ հսարլ.: Հնում այստեղ եղել է Վարդգեսավան քաղաքը, մ.թ. 140-ական թթ.` Վաղարշապատը 3-4դդ.` Հայաստանի մայրաքաղաքը, կոչվել է նաև Կայնեպոլիս (Նոր քաղաք): Այժմ հանդիսանում է Հայաստանյաց Առաքելական եկեղեցու կենտրոնը և կաթողիկոսի նստավայրը:
12.03.1945թ. վերանվանվել է Էջմիածին, իսկ 04.12. 1995թ.` Վ.
1831թ. ուներ 2175, 1873-ին` 2787, 1914-ին` 5755, 1919-ին` 16886, 1926- ին` 8400, 1931-ին` 8349, 1959-ին` 19560, 1968-ին` 27100, 1976-ին` 44040, 1990-ին` 60000, 2001-ին` 56388, 2004- ին` 56400 բնակիչ:
Բնակչությունը զբաղվում է արդյունաբերությամբ և գյուղատնտեսությամբ: Քաղաքում են գտնվում` Մայր տաճարը (303թ.), սբ. Հռիփսիմե (618թ.), սբ. Գայանե (630թ.), սբ. Շողակաթ (1694թ.) և սբ. Աստվածածին (1768թ.) եկեղեցիները: Մայր աթոռին կից գործում է Գևորգյան ճեմարանը (1874թ.) (Վարդգեսավան, Էջմիածին):[6]
Вагаршапат — селение Эриванской губернии, Эчмиадзинского уезда, в ½ версты от Эчмиадзина и в 18 верстах от города Эривани; население армяно-григорианское в количестве около 3000 душ обоего пола. На месте теперешнего селения В. была некогда столица армянского царства; единственным памятником славного прошлого этой местности служит найденная здесь в 1863 г. латинская надпись, относящаяся к 155 г. после Р. Х. Постройка города приписывается царю Ерванду и относится к IV веку до Р. Х. Город назывался первоначально Артиметкагак, т. е. город Артемиды (Аналиты) или Дианы. На рубеже II и III в. после Р. Х. царь Вагаршак (или Вагарш) окружил город стенами и назвал Вагаршапатом; резиденцией царей В. был до 344 г., когда столица была перенесена в Ардашат. [17]
Sources
[edit]https://iranicaonline.org/articles/ejmiatsin
Garsoïan, Nina (1997). "The Emergence of Armenia". In Hovannisian, Richard G. (ed.). The Armenian People from Ancient to Modern Times: Volume I: The Dynastic Periods: From Antiquity to the Fourteenth Century. New York: St. Martin's Press. pp. 41–42. ISBN 0-312-10169-4....
Hewsen, Robert H. (2001). Armenia: A Historical Atlas. University of Chicago Press. ISBN 0-226-33228-4.
"Էջմիածին [Ejmiatsin]". Armenian Soviet Encyclopedia Volume IV (in Armenian). 1978. pp. 64-68. {{cite book}}
: Unknown parameter |authors=
ignored (help)
Hakobian, T. Kh.; Melik-Bakhshian, St. T. [in Armenian]; Barseghian, H. Kh. [in Armenian] (1988). "Էջմիածին [Ejmiatsin]". Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան [Dictionary of Toponyms of Armenia and Surrounding Regions] Volume II (in Armenian). Yerevan University Press. pp. 350-352.
https://hy.wikisource.org/wiki/%D4%B7%D5%BB:Armenia_Encyclopedia.djvu/839
"Էջմիածին [Ejmiatsin]". Armenian Soviet Encyclopedia Volume XIII: (in Armenian). Yerevan. 1987. pp. 623.{{cite book}}
: CS1 maint: location missing publisher (link)
http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=61&dt=HY_HY&query=%D5%A6%D5%BE%D5%A1%D6%80%D5%A9%D5%B6%D5%B8%D5%B2 Զվարթնոց, գյուղ Էջմիածնի շրջանում, 1950-ականների վերջից մտնում է Էջմիածին քաղաքի մեջ
Lynch, H.F.B. (1901). Armenia: Travels and Studies. Volume I: The Russian Provinces. London: Longmans, Green, and Co. https://archive.org/details/armeniatravelsst01lync/page/228/mode/2up
http://lraber.asj-oa.am/5474/ Հին Վաղարշապատի տեղադրությունը ըստ հնագիտական և մատենագրական տվյալների Սարդարյան, Ս. Հ. (1975
http://hpj.asj-oa.am/2752/ Վաղարշապատի հիմնադրման հարցի շուրջ Խաչատրյան, Ժորես (2010
http://echmiadzin.asj-oa.am/15429/ Նոր քաղաք-Կայնեպոլիս-Վաղարշապատ Խաչատրյան, Ժորես (2014
http://echmiadzin.asj-oa.am/14468/ Վաղարշապատի նախաքրիստոնեական հուշարձանների ուսումնասիրման պատմությունը եւ Ռաֆիկ Թորոսյանի ներդրումը
http://lraber.asj-oa.am/5639/ Նյութեր Վաղարշապատի հյուսիս-արևելյան դամբարանադաշտից
http://echmiadzin.asj-oa.am/4334/ Վաղարշապատ-Էջմիածին
Նոր նյութեր Էջմիածնի վանքի և Վաղարշապատի հատակագծի վերաբերյալ
https://web.archive.org/web/20231213120901/https://arar.sci.am/dlibra/publication/263580/edition/241405/content
Եկեղեցիք Վաղարշապատ քաղաքի https://web.archive.org/web/20231213120952/https://arar.sci.am/dlibra/publication/80909/edition/73147/content
էջմիածնի վանքի հողատիրությունը https://web.archive.org/web/20231213121126/https://arar.sci.am/dlibra/publication/272028/edition/249324/content
References
[edit]- Notes
- Citations
- ^ Telfer, J. Buchan (1876). The Crimea and Transcaucasia, being the narrative of a journey in the Kouban, in Gouria, Georgia, Armenia, Ossety, Imeritia, Swannety, and Mingrelia, and in the Tauric Range. Volume I. London: Henry S. King & Co. p. 227.
- ^ a b Porter, Robert Ker (1821). Travels in Georgia, Persia, Armenia, ancient Babylonia, &c. &c. Volume 1. London: Longman, Hurst, Rees, Orme, and Brown. pp. 186–188.
- ^ Villari 1906, p. 236.
- ^ "Etchmiadzin". Encyclopaedia Britannica (9th ed.). Edinburgh: Adam and Charles Black. 1879. pp. 566-567.
- ^ a b c d e f g Korkotyan, Zaven (1932). Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում, 1831-1931 [The Population of Soviet Armenia in the Last Century, 1831-1931] (PDF) (in Armenian). Yerevan: Melkonian Fund. pp. 152–153.
- ^ a b c "Վաղարշախատ [Vagharshapat]". Հայաստանի Հանրապետության բնակավայրերի բառարան [Dictionary of Settlements of the Republic of Armenia] (PDF) (in Armenian). Yerevan: State Committee of Real Estate Cadastre of Armenia. 2008. p. 186.
- ^ "Первая всеобщая перепись населения Российской Империи 1897 г. Распределение населения по родному языку и уездам — Эчмиадзинский уезд - г. Вагаршапат". demoscope.ru (in Russian). Demoscope Weekly. Archived from the original on 27 April 2020.
- ^ "Список населенных мест Кавказа [List of settlements of the Caucasus]". Caucasian Calendar for 1915 (in Russian). Tiflis: 103. 1914.
- ^ "Эчмиадзинский уезд (1926 г.)". Ethno-Kavkaz (in Russian). Archived from the original on 11 May 2020.
- ^ "Всесоюзная перепись населения 1939 г. Численность наличного населения СССР по районам и городам". demoscope.ru (in Russian). Demoscope Weekly. Archived from the original on 26 April 2020.
- ^ "Всесоюзная перепись населения 1959 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу *". demoscope.ru (in Russian). Demoscope Weekly. Archived from the original on 26 April 2020.
- ^ "Всесоюзная перепись населения 1970 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу". demoscope.ru (in Russian). Demoscope Weekly. Archived from the original on 26 April 2020.
- ^ "Всесоюзная перепись населения 1979 г. Численность наличного населения союзных и автономных республик, автономных областей и округов, краев, областей, районов, городских поселений, сел-райцентров и сельских поселений с населением свыше 5000 человек (кроме РСФСР)". demoscope.ru (in Russian). Demoscope Weekly. Archived from the original on 26 April 2020.
- ^ "Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу". demoscope.ru (in Russian). Demoscope Weekly. Archived from the original on 11 May 2020.
{{cite web}}
:|archive-date=
/|archive-url=
timestamp mismatch; 19 October 2019 suggested (help) - ^ a b "ՀՀ Արմավիրի մարզի բնակչության խտությունն ըստ Արմավիրի մարզը, տարածաշրջանները. խոշոր քաղաքները ՀՀ 2001 և 2011թթ. մարդահամարների տվյալների" (PDF). armstat.am (in Armenian). Statistical Committee of Armenia. Archived from the original (PDF) on 27 April 2020.
- ^ "Հայաստանի Հանրապետության մշտական բնակչության թվաքանակը 2020 թվականի հունվարի 1-Ի դրությամբ [Permanent population of the Republic of Armenia as of January 1, 2020]" (PDF). armstat.am (in Armenian). Statistical Committee of Armenia. Archived from the original (PDF) on 7 May 2020.
- ^ "Вагаршапат". Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary Volume V (in Russian). 1891. p. 336.