User:Jakubchm
This is not a Wikipedia article: It is an individual user's work-in-progress page, and may be incomplete and/or unreliable. For guidance on developing this draft, see Wikipedia:So you made a userspace draft. Find sources: Google (books · news · scholar · free images · WP refs) · FENS · JSTOR · TWL |
Jazz awangardowy (znany też jako awan-jazz) jest stylem muzycznym i rodzajem improwizacji, który łączy kompozycję awangardowej muzyki poważnej z jazzem. Jazz awangardowy często ma podobne brzmienie do free jazzu, odbiegając od tradycyjnej harmonii, lecz różni się uwzględnieniem fragmentu przeznaczonego na improwizację. Fragment ten może być z góry przygotowany, częściowo lub nawet kompletnie.
Historia
[edit]1950
[edit]Źródłem awangardowego jazzu są innowacje poczynione na stylu Charliego Parkera przez jego bezpośrednich następców. Nowojorscy muzycy tacy jak Charles Mingus, Miles Davis i John Coltrane wprowadzili modalną improwizację i experymentowali z atonalnością i dysonansem. Sun Ra, Cecil Taylor i Ornette Coleman stali się kontrowersyjnymi innowatorami jazzu.
1960
[edit]Chicagoskie Association for the Advancement of Creative Musicians (AACM) zaczęło szukać własnej odmiany jazzu awangardowego. Muzycy AACM (Muhal Richard Abrams, Anthony Braxton, Roscoe Mitchell, Hamid Drake i Art Ensemble of Chicago) skłaniali się ku ekletycyzmowi.[1]
1970
[edit]W latach 70 zaczął rozwijać się jazz fusion. Nie jest jasne, czy można uznać jazz fusion za formę awan-jazzu, jednakże nagrania Miles'a Davisa z tego okresu w szczególności wydają się być dość nowatorskie i czerpać inspirację z serializmu i aleatoryzmu, tak jak artyści AACM. We wczesnym okresie lat 70-tych wiele gwiazd free jazzu, takich jak Albert Ayler, Archie Sheep i Ornette Coleman eksperymentowało z rockiem i funkiem. Coleman w końcu rozwinie styl free-funk, który zostanie podjęty przez muzyków M-Base w latach 80-tych
1980
[edit]Lata 80-te przyniosły prymat Wyntona Marsylisa i jego klasycystycznego podejścia, co poskutkowało osłabieniem zainteresowania awan-jazzem. Jednakże, jako że awan-jazz był główną inspiracją dla no wave, Nowy Jork stał się punktem skupiskowym dla nowej fali ekspresywnych improwizatorów: Johna Zorna, Bobertomagnus, the Lounge Lizards, Jamesa Chance, Jamesa Blood Ulmera, Sonniego Sharrocka, Marca Ribota, Diamandy Galás, Billa Laswella (który pracował też nad nagraniami funk i electro Herbiego Hancocka) i Billa Frisell (który występował też z muzykami ECM). Ten ruch nazywany jest punk-jazzem. John Zorn w szczególności stał się ikoniczną postacią w muzycznym środowisku "śródmieścia", wykonując free jazz, rock, czy grając w ekstremalnym jak i dowolnym stylu. Wielu z wymienionych muzyków mieszkało w Brooklynie; Tim Berne służy za czołowy przykład.
1990
[edit]W latach 90-tych Chicagoska scena muzyczna znowu zyskała na popularności, włącznie z muzykami związanymi z AACM. Do najbardziej znanych zaliczamy Davida Boykina, Aarona Getsuga, Nicole Mitchell i Karla E. H. Siegfrieda, muzyków znanych z występów w Velvet Lounge Freda Andersona. Inną grupę tworzą Ken Vandermark, Jeff Parker i Kevin Drumm, którzy byli związani ze środowiskiem post- i noise rockowym.
Podobnego odnowienia doswiadczyły pozostałości środowiska loft jazzowego w Nowym Jorku, skupiającego się wokół Davida S. Ware. Matrhew Shipp, Susie Ibarra i William Parker praktykowali znacznie bardziej tradycyjną odmianę awan-jazzu niż grupa śródmiejskich muzyków punk-jazzu, jednak dochodziło między nimi do współpracy. Matthew Shipp zaangażował się w kolaborację z muzykami illbientowymi oraz alternatywnego rapu (DJ Spooky, Antipop Consortium, EI-P) i stowrzył swoją charakterystyczną odmianę nu jazzu, podobną w brzmieniu do muzyki Craiga Taborna. Na dzień dzisiejszy pracuje nad nowymi sposobami doświadczania jego muzyki współpracując z awangardową artystką Barbarą Januszkiewicz.
Zobacz też
[edit]
Ważni muzycy awan-jazzu
[edit]- George Adams
- The Bad Plus
- Django Bates
- Han Bennink
- Ed Blackwell
- Ernest Dawkins
- Scott Fields
- Mike Garson
- Charles Gayle
- Globe Unity Orchestra
- Joe Harriott
- Roy Haynes
- Theo Jörgensmann
- Jeanne Lee
- Joe McPhee
- Medeski, Martin, & Wood
- Misha Mengelberg
- Kenny Millions
- Don Pullen
- Sam Rivers
- Matthew Shipp
- Arto Tunçboyacıyan
- Alexander von Schlippenbach
- John Zorn
Bibliografia
[edit]Berendt, Joachim E. (1992). The Jazz Book: From Ragtime to Fusion and Beyond. Redakcja Günther Huesmann, tłumaczenie H. i B. Bredigkeit z Danem Morgensternem. Brooklyn: Lawrence Hill Books. ISBN 1-55652-098-0
Przypisy
[edit]- ^ Amiri Baraka, "Where's the Music Going and Why?", The Music: Reflections on Jazz and Blues. Nowy Jork: William Morrow, 1987. s. 177-180.
Last updated: 2017-07-22