Talk:Aliağa

Comments

ALİAĞA'NIN EKONOMİSİ

ALİAĞA'NIN EKONOMİSİ

Tarihi zenginlikleri, doğal güzellikleri, ve coğrafi özellikleri nedeniyle farklı bir çok potansiyeli barındıran Aliağa, Petro Kimya sanayinin kurulmasıyla birlikte 15-20 yıl içinde bir sanayi kentine dönüşmüştür.

1960'lı yılların başına kadar tarımsal yoğunluklu ekonomik etkinliğe sahip olan Aliağa, 1961 Anayasası’nın “Planlı kalkınma” hedefleri uyarınca, “Ağır Sanayi Bölgesi” olarak kabul edilince, 1970'lerden itibaren sanayi yoğunluklu ekonomiye dayalı bir karakter kazanmaya başladı.

Makro ölçekteki kamu yatırımları olan Petkim-Tüpraş gibi dev sanayi kuruluşlarının bölgemizde kurulmasıyla başlayan Sanayileşme hızını arttırarak devam etti.

Nemrut Limanının kuzeyine yerleşen, ülkemizin en büyük petrokimya endüstrisi, Petrol Ofisi ve çeşitli sıvılaştırılmış gaz depo ve dolum tesisleri; güneyinde irili- ufaklı ark ocakları ve demir çelik fabrikalarının kurulması Aliağa'nın bir sanayi kentine dönüşmesini hızlandırdı. 1970'li yılarda başlayan sanayileşme hareketleri sonunda ilçede bir sanayi sitesi, 40 kadar büyük sanayi tesis ve kuruluşu ile 1577 işyeri kuruldu.

1970'li yılların sonuna doğru özel şirketlerin de bölgemizde fabrikalar kurmaya başladığı görülmektedir. 1990'lı yılların ikinci yarısından itibaren özel sektör yatırımları hızlanmıştır. 1980'lerde Çukurova, İzmir Demir Çelik, Ege Metal, Çebitaş, Habaş gibi özel demir-çelik fabrikalarının işletmeye açıldı. Yine aynı bölgede Makine Kimya Kurumu'na ait hassas döküm tesisleri ve hurda işletmesi, Petrol Ofisi ile çok sayıda özel dolum tesisleri, iki adet gaz tribünü bu yıllarda kuruldu.

Aliağa'da çok çeşitli ve farklı amaçlar için kurulmuş çok sayıda sanayi kuruluşları vardır. Bu sanayi kuruluşlarının dağılımında, Petkim ve Petkim'e bağlı olan 17 fabrika, Gemi-Söküm Tesisleri, Viking Kağıt Fabrikası, Ege Gübre Sanayi, Demir-Çelik Fabrikaları, haddehaneler ile deniz yolu nakliyeciliği yapan iş yerleri vardır. Ancak bu sanayi kuruluşları içinde en önemli yeri Petrokimya Tesisleri ve ark ocaklı Demir-Çelik işletmeleri oluşturmaktadır.

Petkim ile Tüpraş arasındaki sahil şeridinde ise Gemi Söküm tesisleri bulunmaktadır. Kamunun kurmuş olduğu M.K.E Gemi Söküm tesislerinin hemen yanında, birçok özel Gemi Söküm tesisleri de açılmıştır. Yine aynı sahil şeridinde Opet ve Total gibi petrol şirketlerinin yatırımları da devam etmektedir.

Güzelhisar Çayı'nın yakınında olması nedeniyle su gereksinimi duyan kimya sektörü Aliağa'da, Demir-Çelik ve haddehane tesisleri Nemrut Körfezi'nde kurulmuştur. Güzelhisar çayı üzerinde kurulmuş olan Güzelhisar Barajı daha çok petro-kimya tesislerine hizmet vermektedir. Rafineri ise güneyde, Menemen yolu üzerinde, Gediz'den özel su alma yapılarıyla suyunu 20 km. uzaklıktan getirmektedir.

Bütün bu sanayi kuruluşları ve işletmelerde toplam 16.067 kişi çalışmaktadır. Böylesine büyük bir iş istihdamı doğuran bu fabrikalar Aliağa'yı her geçen gün biraz daha büyütmekte ve geliştirmektedir.

PETRO KİMYA: Petkim, Tüpraş, Petrol Ofisi

DEMİR ÇELİK: İzmir Demir Çelik, Ege Çelik, Habaş, Çebitaş, Dört Yıldız Demir Çelik, Akdemir Çelik, Özkan Demir Çelik, Sözden Demir Çelik, Kocaer Haddecilik, Kardemir Çelik, Erege Metal

AKARYAKIT DEPOLAMA VE SATIŞ : Petrol Ofisi, Opet Petrolcülük A.Ş, Total Oil A.Ş, Tuta, Türk Petrol, Pet-Line,

TÜPGAZ DOLUM TESİSLERİ: Totalgaz, İpragaz, Bizimgaz, Aygaz, Pegagaz, Ocakgaz, Milangaz

ÖZEL SANAYİ KURULUŞLARI: İzmir Elektrik Üretim Ltd.Şti (Enka İntergen Enerji Santralı), Bersel Kimya, Molteks kimya, Egegaz, Ege Gübre, Viking Kağıt ve Selüloz A.Ş, Strocpak A.Ş, Penkar tekstil San. Tic. A.Ş, Dema Tekstil San. Tic. A.Ş, Batı Beton A.Ş, Saka Beton ltd. Şti, Güriş, Akfen

TARIM

Aliağa ilçesinde sanayileşme hareketi ile birlikte tarımsal faaliyetler azalmıştır. Sadece Güzelhisar ve Helvacı ovalarında tarım yapılmaktadır.

İlçede yetiştirilen tarım ürünleri arasında en önemlileri; pamuk, tütün, sebze, zeytin ve çekirdeksiz üzümdür. Aşağı Gediz sağ sahil sulaması ile kuzeybatıda Foça' ya kadar ve yaklaşık Nemrut kavşağına kadar olan Helvacı ovası yakın tarihlerde sulu tarıma açılmıştır. Gediz' in güneyinde ise bereketli Menemen Ovası bulun- maktadır. Yöre, geleneksel sulu veya kuru tarıma, balıkçılık, hayvancılık ve rekreasyonel kullanımlara açıktır. Tarım arazisinin 3.317 hektarlık bölümünde sulama yapılmaktadır. Bunun yüzde 62'si halk sulaması, % 38'i ise Devlet Su İşleri kanalları aracılığı ile sulanmaktadır.

HAYVANCILIK

Aliağa'nın bir sanayi kenti olması tarım ve hayvancılığı olumsuz yönde etkilemiştir. Köylerde yaşayan insanların, sanayi kuruluşlarında çalışmak için ilçe merkezlerine göç etmeleri sürdükçe, hayvancılık da olumsuz yönde etkilenmeye devam edecektir.

Aliağa’da yıllık üretilen et miktarı 462 ton/ yıldır. Yıllık süt üretimi ise 7252 ton olarak gerçekleşmiştir. Hayvan varlığının ırklara göre dağılımı incelendiğinde; 1999 yılında özellikle melez koyun yetiştiriciliği bırakılmış görülmekle birlikte yerli diğer koyun varlığında büyük artış söz konusudur. Ayrıca 1998' de yumurtacı tavuk sayısında ki artış 1999 yılında da devam etmiştir. Ayrıca 1999 yılı itibariyle toplam sekiz köyde arıcılık yapılmaktadır. Buna rağmen yeni tip kovan sayısında ki artışa paralel bal üretiminde de yüzde 100' lük bir artış gerçekleşmiştir.

BALIKÇILIK

Bakırçay Havzası'nın güney sınırında yer alan Aliağa sert rüzgarlara kapalı, adeta bir kıyı gölünü andıran limanı sayesinde doğal bir balıkçı barınağıdır.

Ancak, bu avantajın daha sonra petrol rafinerisi ve buna ait yükleme boşaltma limanlarının kurulmasına bırakmıştır. Bugün ilçede az da olsa halen balıkçılık yapılmaktadır. Aliağa' da her türlü balığın yanı sıra en çok, istavrit, kopez, sarpa ve hamsi çıkmaktadır. Bununla birlikte çipura, levrek, barbun ve mercan gibi balıklar da avlanmaktadır.

Balıkçılığı denetim altına almak, kaçak yapılan balıkçılığı engellemek amacıyla balıkçı teknelerine İlçe Tarım Müdürlüğü tarafından plaka verilmektedir. Ayrıca, Sahil Güvenlik kontrolü de yapılmaktadır.

İlçede 140 adet plakalı balıkçı teknesi bulunmaktadır. Balıkçı teknelerine, teknede çalışanlara ve amatör balıkçılara İlçe Tarım Müdürlüğü' nce ruhsat, amatör balıkçılara Amatör Balıkçı Belgesi verilmiştir.

BANKACILIK SEKTÖRÜ İlçede Sanayi ve ticaret kuruluşlarının varlığı, bir çok bankanın Aliağa'da şube açmasına neden olmaktadır. Halen ilçede merkezde 8 şube, Petkim içinde ise 6 banka bürosu hizmet vermektedir. TÜPRAŞ'da da 3 banka bürosu bankacılık hizmeti sunmaktadır.

Aliağa'da; Ziraat Bankası, Yapı Kredi Bankası, Oyakbank , Finansbank, Halkbank, Akbank, Vakıflar Bankası, Anadolu Bank, İş Bankası, Denizbank, Türk Ekonomi Bankası ve Garanti Bankası kent merkezinde şubeleriyle bulunmaktadır.

İlçede Bankalarda dönen günlük mevduat toplamı ortalama 500 Trilyon TL arasındadır. Aliağa halkının bankalardaki tasarruf eğilimine bakıldığında ilk sırada Vadeli mevduatın başta geldiği görülmektedir. Bunu sırasıyla; Yatırım hesapları, TL ve Dövize Endeksli Hazine Bonoları, Devlet Tahvilleri, A Tipi, B Tipi ve Dövize Endeksli Yatırım Fonları, Hisse senetleri ve Repo izlemektedir.

Bankalardan alınan bilgilere göre, ilçede toplam tasarruf mevduatı rakamının yaklaşık 200 Trilyon TL olduğu tahmin edilmektedir. Bölgede bulunan PETKİM, TÜPRAŞ, PETROL OFİSİ gibi büyük sanayi kuruluşlarının merkezlerinin başka şehirlerde bulunması nedeni ile ilçedeki bankalar sağlıklı ve sürekli bir çalışma yapamamaktadır.

ALİAĞA EKONOMİSİNE AİT BİLGİLER

- Aliağa, Ege Bölgesi toplam ihracatının yaklaşık yüzde 22’sini gerçekleştirmektedir

- İlçe, Türkiye’de Kişi Başına düşen Milli Gelir (GSMH)’inin % 1 - 1.3’ünü üretmektedir.

- 2002 yılı Vergi rakamlarına göre Aliağa’da; Tahakkuk eden Vergi geliri 108.835.755.550.000,

- Tahakkuk eden diğer gelir: 2.584.383.910.000 olarak gerçekleşmiştir.

- İlçede Vergi Dairesi tarafından 2002 yılında 103.202.502.970.000 TL Vergi Geliri, 1.322.470.010.000 TL Diğer Gelirler olmak üzere toplam 104.595.420.150.000 TL Vergi tahsilatı yapılmıştır. 

ALİAĞA' DA TİCARET

Aliağa Ticari yaşamı, İzmir'in diğer ilçeleriyle kıyaslanmayacak derecede yoğun ve hareketlidir. Ancak bu yoğunluğun, ilçe ekonomisine katkısı istenen düzeyde değildir. İlçede, tahminen günlük 500 Trilyon TL civarında para dönerken; bu rakamın ilçenin günlük ekonomisine katkısı beklentilerin çok altındadır. Zira günlük dönen bu paranın büyük bölümü kağıt üzerinde, hesaplardan hesaplara transfer edilmekte, ilçe ekonomisi içinde dönmemektedir.

Aliağa'da sanayileşmeyle birlikte hızlı bir kalkınma olması nedeniyle değişim ve büyüme baş döndürücü bir hızda olmuştur. Ancak sanayi kuruluşlarının sayısının artması olarak görünen bu durum, Aliağa Ticari yaşamında kendini göstermemektedir. Bu kısa ilçe tarihinden dolayı, Aliağa'da köklü, büyük esnaf sayısı yok denecek kadar azdır. Bu nedenle ilçede ticaret çok gelişmemiştir.

Aliağa, İzmir'e yakın olması nedeniyle metropolün etkisi altındadır. Özellikle büyük hiper marketlerin Aliağa'ya çok yakın olan Çiğli'de konuşlanmasından Aliağa ticari ve ekonomik yaşamı fevkalade olumsuz etkilenmektedir. Çiğli'de sayıları son yıllarda artan hiper marketler, bu bölgeyi bir cazibe merkezi haline gitirmiş, yakınlığından dolayı da Aliağa ticari yaşamına ciddi oranda olumsuz etkiler yaratmıştır.

Aliağa Ticari yaşamını olumsuz etkileyen faktörlerden biri de ilçede halk pazarının muazzam büyüklüğüdür. Cumartesi günleri kurulan Pazar, adeta bir hipermarket görünümünde, iğneden elektronik cihazlara kadar her türlü ürünün satışa sunulduğu bir yapı kazanmıştır. Bu durum ilçede yerel esnafa ve ticaret erbabına büyük sıkıntılar yaratmaktadır. Haftada iki gün kurulan Pazar nedeniyle ayda yaklaşık 400 Milyar TL para ilçe ekonomisinden dışarıya çıkmaktadır.

Aliağa Ticaretini güçlendirecek önlemlerin biran önce yerel kurumlar tarafından alınarak ilçede cazibe merkezlerinin oluşturulması, ayrı bir alanda kapalı bir pazaryerinin yapılarak pazarın denetim ve disiplin altına alınması gerekmektedir. Böylesi merkezlerin oluşturulması halinde ilçe ticari yaşam ve ekonomi büyük bir avantaj elde edecektir.

Bu olumsuzlukların yanında Aliağa Ticari yaşamı için oldukça sevindirici ve umut verici gelişmeler de yaşanmaktadır. Son zamanlarda Aliağa'daki esnaf ve tüccarlarımız hızla kendilerini yenileyerek mağazalarını yenilemekte, yeni mağazalar açmakta ve Metropole gerek kalmayacak şekilde, çağdaş ve modern işyerlerini bir bir Aliağa'ya kazandırmaktadırlar. —Preceding unsigned comment added by Aokaratekin (talk • contribs) 12:51, 19 January 2008 (UTC)