Draft:Doxing

Doksing (ang. doxing, od słowa "docs" – dokumenty) to praktyka polegająca na publicznym ujawnianiu danych osobistych lub identyfikujących jednostki bądź organizacje, często za pośrednictwem Internetu i bez zgody zainteresowanych. Pojęcie to obejmuje zarówno gromadzenie takich informacji z publicznie dostępnych źródeł, jak media społecznościowe, jak i publikację wcześniej poufnych danych zdobytych nielegalnie, np. poprzez włamania, oszustwa lub manipulację. Praktyka ta, będąca jedną z form naruszania prywatności, ma istotne konsekwencje społeczne i prawne, szczególnie w dobie cyfryzacji, gdzie dane osobowe stały się łatwo dostępne.

Etymologia

Termin "doksing" wywodzi się z angielskiego "docs", będącego skrótem od "documents" (dokumenty). Początkowo stosowany w środowiskach hakerskich lat 90. XX wieku, oznaczał "ujawnianie dokumentów" jako formę ataku na przeciwnika. Fraza "dropping dox" odnosiła się do celowego ujawniania danych osobowych w celu wywołania konsekwencji społecznych, prawnych lub psychologicznych. Współcześnie termin ten wszedł do języka potocznego, a jego negatywne konotacje związane są z poważnym naruszaniem prywatności.

Charakterystyka

Doksing obejmuje zarówno działania legalne, jak i nielegalne. Wśród metod wykorzystywanych w tej praktyce można wyróżnić analizę publicznych baz danych, eksplorację mediów społecznościowych, stosowanie technik inżynierii społecznej czy włamania do systemów komputerowych. Dane są następnie agregowane w celu stworzenia pełnego profilu osoby, która staje się celem ataku. Zaawansowane techniki obejmują użycie narzędzi analitycznych i algorytmów uczenia maszynowego do identyfikacji potencjalnych ofiar.

Motywy doksingu

Motywy stojące za doksingiem są zróżnicowane. Najczęściej występują:

• Zemsta i zastraszenie jako forma odwetu w konfliktach osobistych lub zawodowych.
• Publiczne napiętnowanie, które bywa uzasadniane jako działanie w interesie społecznym, choć często prowadzi do nadużyć.
• Ekstorsja, czyli wymuszenie określonych działań, często poprzez groźbę ujawnienia kompromitujących informacji.
• Kampanie nękania, gdzie doksing stanowi element szerszych działań, takich jak cyberbullying.

Konsekwencje dla ofiar

Skutki doksingu mogą być poważne i wielowymiarowe. Ofiary doksingu często zmuszone są do zmiany adresu zamieszkania, numerów telefonów czy ograniczenia aktywności w Internecie.

Historia zjawiska

Pierwsze znane przypadki doksingu miały miejsce w środowiskach hakerskich lat 90. XX wieku. Na platformach takich jak Usenet publikowano dane osób oskarżanych o kontrowersyjne poglądy polityczne. Wraz z rozwojem technologii i mediów społecznościowych doksing zyskał na popularności. Głośnym przykładem są wydarzenia związane z kampanią Gamergate, w trakcie której dane osobowe przeciwników ideologicznych były masowo ujawniane. Doksing stał się również narzędziem politycznym, wykorzystywanym do zastraszania działaczy społecznych czy polityków.

Znane przypadki

Do znanych przykładów doksingu w Polsce i na świecie należą:

• kradzież danych klientów polskich internetowych sex-shopów doprowadziła do szantażu, w ramach którego przestępcy grozili publikacją szczegółów zamówień. Żądali oni zapłaty 500 złotych za usunięcie tych informacji.
• kradzież i publikacja danych wrażliwych polskich sportowców podczas ataku na Polską Agencję Antydopingową (POLADA).
• po kontrowersyjnej publikacji w 2020 roku, doszło do ujawnienia adresu i danych znanego polskiego influencera, co spowodowało liczne groźby i nękanie ze strony fanów oraz hejterów.
• przypadek polskiego dziennikarza ujawniającego nieprawidłowości w instytucjach publicznych, którego dane osobowe zostały upublicznione przez przeciwników jego działań, co prowadziło do zastraszania.
• ujawnienie adresów lekarzy wykonujących aborcje w USA na stronie "The Nuremberg Files", co doprowadziło do licznych gróźb i ataków fizycznych.

Regulacje prawne

Doksing jest uznawany za działanie nielegalne w wielu krajach. W Polsce może podlegać przepisom RODO oraz Kodeksowi karnemu, który penalizuje stalking i groźby. W Unii Europejskiej obowiązują przepisy dotyczące ochrony danych osobowych, a Hongkong wprowadził szczegółowe regulacje zakazujące doksingu jako formy przemocy cyfrowej. W Stanach Zjednoczonych brak jest jednolitych przepisów federalnych, co utrudnia skuteczne przeciwdziałanie temu zjawisku.

Ochrona przed doksingiem

Zminimalizowanie ryzyka doksingu wymaga świadomego zarządzania swoją obecnością w Internecie. Zaleca się unikanie publicznego udostępniania danych osobowych, korzystanie z zaawansowanych ustawień prywatności w mediach społecznościowych oraz regularne monitorowanie publikowanych informacji. Wskazane jest także korzystanie z narzędzi ochrony danych oraz usług firm zajmujących się cyberbezpieczeństwem. Współczesne technologie umożliwiają także wykrywanie i usuwanie potencjalnie szkodliwych danych, zanim zostaną one wykorzystane przez osoby trzecie.